Τι πρέπει να μας ανησυχεί περισσότερο; Οι επιπτώσεις στη φύση κάθε αιολικού ξεχωριστά ή όλων μαζί, τωρινών και μελλοντικών;
Για πρώτη φορά στην Ελλάδα εκτιμήθηκαν σωρευτικά οι επιπτώσεις των ΑΣΠΗΕ της Θράκης σε είδη και οικοτόπους μέσω προγράμματος που υλοποίησε η Εταιρεία Προστασίας Βιοποικιλότητας της Θράκης (ΕΠΒΘ).
Ένα σημαντικό εφόδιο προστίθεται στη φαρέτρα όσων εμπλέκονται στην περιβαλλοντική αδειοδότηση και την εκτίμηση των επιπτώσεων των Αιολικών Σταθμών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΣΠΗΕ). Η ΕΠΒΘ ολοκλήρωσε και παρουσίασε τη μελέτη σωρευτικών επιπτώσεων των ΑΣΠΗΕ στη Θράκη, καλύπτοντας ένα μεγάλο κενό γνώσης. Στην πράξη οι επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα εξετάζονται κυρίως αποσπασματικά και ανά περίπτωση για κάθε ΑΣΠΗΕ, και με τον τρόπο αυτό οι επιπτώσεις τους υποεκτιμώνται σημαντικά. Αποτέλεσμα της ανά περίπτωση εξέτασης των επιπτώσεων των ΑΣΠΗΕ, οι οποίοι αξιολογήθηκαν ως χαμηλής ή μέτριας επίπτωσης και έλαβαν άδεια τα τελευταία 20 χρόνια, ήταν να εγκατασταθούν 276 ανεμογεννήτριες στον Έβρο και τη Ροδόπη των οποίων οι επιπτώσεις στα είδη (πουλιά και νυχτερίδες) και τους οικοτόπους είναι ήδη πολύ σοβαρές, απειλώντας ακόμη και πληθυσμούς σπάνιων πουλιών με εξαφάνιση.
Στις 5 και 6 Ιουλίου 2023 η ΕΠΒΘ παρουσίασε σε δύο διαδικτυακές ημερίδες (στα ελληνικά και στα αγγλικά) τις έξι μελέτες που ολοκληρώθηκαν το τέλος του 2022 και στις οποίες εξετάστηκαν και αξιολογήθηκαν:
- το νομικό πλαίσιο για την εκτίμηση των σωρευτικών επιπτώσεων,
- οι αποφάσεις έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ) και οι μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων των ΑΣΠΗΕ,
- οι επιπτώσεις στους οικοτόπους,
- οι επιπτώσεις στις νυχτερίδες,
- οι επιπτώσεις που αφορούν σε προσκρούσεις και εκτοπισμό πουλιών και
- η βιωσιμότητα του πληθυσμού του Μαυρόγυπα.
Από τις μελέτες προέκυψε ότι η νομοθεσία για την εκτίμηση των σωρευτικών επιπτώσεων είναι ελλιπής και ανεπαρκής, όπως επίσης ελλιπείς και ανεπαρκείς αξιολογήθηκαν οι περιβαλλοντικές μελέτες των επιπτώσεων των ΑΣΠΗΕ πριν και μετά από την κατασκευή τους. Αν στο μέλλον εγκατασταθούν περισσότερες ανεμογεννήτριες σε αυτές τις περιοχές της Θράκης, τότε οι σωρευτικές επιπτώσεις από τη λειτουργία όλων των ΑΣΠΗΕ θα είναι πολύ σοβαρές. Σημαντικοί οικότοποι θα χαθούν, οι μαζικές θανατώσεις των νυχτερίδων θα αυξηθούν και η άμεση θανάτωση λόγω πρόσκρουσης των αρπακτικών πουλιών ή και ακόμη και ο εκτοπισμός τους από τις περιοχές αυτές θα επηρεάσουν τους εύθραυστους πληθυσμούς τους, απειλώντας τα ακόμη και με εξαφάνιση.
Οι ημερίδες έτυχαν μεγάλης αποδοχής και συμμετείχαν περισσότεροι από 250 άνθρωποι συνολικά. Οι συμμετέχοντες ήταν εκπρόσωποι από εταιρείες/επενδυτές, μελετητές, επιστήμονες, υπηρεσίες από την Ελλάδα και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που εμπλέκονται με την περιβαλλοντική αδειοδότηση, τη διαχείριση και την προστασία του περιβάλλοντος και πολίτες.
«Στόχος μας ήταν οι μελέτες να καλύψουν το κενό γνώσης που ομολογουμένως υπήρχε έως σήμερα και ελπίζουμε ότι θα αξιοποιηθούν από τους επενδυτές και τις αρχές κατά τον σχεδιασμό νέων ΑΣΠΗΕ, από τους μελετητές κατά την εκτίμηση των επιπτώσεων και από τις αρμόδιες υπηρεσίες κατά την αξιολόγηση των προτεινόμενων έργων για αδειοδότηση. Με τον τρόπο αυτό οι μελέτες θα συμβάλουν καθοριστικά στην ανάσχεση της προβληματικής χωροθέτησης των ΑΣΠΗΕ στη Θράκη και στη μείωση των επιπτώσεων στη βιοποικιλότητα», δήλωσε ο Λευτέρης Καψάλης, επιστημονικός συνεργάτης της ΕΠΒΘ.
Η ΕΠΒΘ θα συνεχίσει να προωθεί αντίστοιχες πρωτοβουλίες για τη μείωση των απειλών στην πλούσια βιοποικιλότητα της Θράκης και τη διατήρηση της φυσικής κληρονομιάς της στο μέλλον για τις επόμενες γενιές.
Οι μελέτες και οι συνόψεις τους είναι διαθέσιμες εδώ.