spbt.gr

Τα καταγεγραμμένα πουλιά και νυχτερίδες, «θύματα» των ανεμογεννητριών της Θράκης: Για πρώτη φορά συγκεντρωμένα σε μια βάση δεδομένων!

Από το 2008 που πραγματοποιήθηκε η πρώτη συστηματική έρευνα του WWF Ελλάς για νεκρά πουλιά και νυχτερίδες στους Αιολικούς Σταθμούς Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΣΠΗΕ) του Έβρου και της Ροδόπης (διήρκησε δύο έτη), έως το 2023 έχουν καταγραφεί 563 περιστατικά πρόσκρουσης πτηνών και νυχτερίδων στις ανεμογεννήτριες του Έβρου και της Ροδόπης (276 λειτουργούν σήμερα). Από τα 563 συνολικά περιστατικά, τα 292 (52%) έχουν εντοπιστεί κατά τη συστηματική έρευνα του WWF Ελλάς σε περίοδο μόλις δύο ετών (2008-2010) και σε μερικές μόνο από τις 276 ανεμογεννήτριες που λειτουργούν σήμερα (127 ανεμογεννήτριες το 2008-2009 και 88 το 2009-2010). Τα υπόλοιπα 271 περιστατικά καταγράφηκαν κατά τις έρευνες που πραγματοποιούνται με ευθύνη των δικαιούχων εταιρειών σε κάποιους από τους εν λειτουργία ΑΣΠΗΕ (2012-2022) και από τυχαίους εντοπισμούς (π.χ. δορυφορικούς πομπούς, πληροφορίες). Από τα 563 περιστατικά, τα 35 είναι αρπακτικά πουλιά (16 εκ των οποίων γύπες), 198 πουλιά άλλων ειδών και 330 νυχτερίδες.

Είναι αξιοσημείωτο ότι τρία αρπακτικά πουλιά (ένας μαυρόγυπας, ένας γερακαετός και ένας σφηκιάρης) προσέκρουσαν σε ανεμογεννήτριες που είχαν εγκατεστημένο αυτοματοποιημένο σύστημα αποτροπής προσκρούσεων και ενώ το σύστημα εντόπισε μέσω των καμερών την προσέγγιση των πουλιών, οι ανεμογεννήτριες δεν κατάφεραν να σταματήσουν εγκαίρως με αποτέλεσμα τα πουλιά να προσκρούσουν σε αυτές. Τα περιστατικά πρόσκρουσης σε ανεμογεννήτριες που είχαν εγκατεστημένο αυτοματοποιημένο σύστημα για την αποτροπή πρόσκρουσης, καθώς και άλλα περιστατικά που έχουν καταγραφεί στο εξωτερικό καταδεικνύουν πως τα συστήματα αυτά δεν είναι πλήρως αποτελεσματικά και ως εκ τούτου δεν μπορούν να διασφαλίσουν τον μετριασμό των επιπτώσεων στα προστατευόμενα είδη.

Ο πραγματικός αριθμός των θυμάτων είναι σαφώς μεγαλύτερος από τα καταγεγραμμένα, αφού όπως έχει αποδειχθεί στην πράξη (δορυφορικοί πομποί και έρευνες), σε πολλές περιπτώσεις τα «θύματα» δεν εντοπίζονται. Για παράδειγμα, κάποια πουλιά μετά την πρόσκρουση πέφτουν σε μεγάλη απόσταση από τις ανεμογεννήτριες, σε περιοχή που δεν γίνεται έλεγχος, ή τραυματίζονται και έως ότου πεθάνουν μετακινούμενα στο έδαφος και απομακρύνονται από τις ανεμογεννήτριες σε σημεία που επίσης δεν γίνεται έλεγχος, ή πέφτουν σε περιοχές με πυκνή βλάστηση και ο παρατηρητής αδυνατεί να το εντοπίσει, ή καταναλώνονται από θηλαστικά στο μεσοδιάστημα των ερευνών, όταν μεσολαβούν αρκετές ημέρες μεταξύ των ερευνών.

Καθώς τα δεδομένα αυτά ήταν διαθέσιμα μόνο διάσπαρτα σε μελέτες και τεχνικές αναφορές που έχουν υποβληθεί στις υπηρεσίες ή σε αλληλογραφία μεταξύ υπηρεσιών, τα συγκεντρώσαμε και τα οργανώσαμε σε μια βάση δεδομένων, προσβάσιμη στην ιστοσελίδα μας, την οποία ανανεώνουμε κάθε φορά που καταγράφεται νέο περιστατικό. Η βάση δεδομένων που για πρώτη φορά δημιουργήθηκε για τα περιστατικά πρόσκρουσης στον Έβρο και τη Ροδόπη, θα αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για τον σχεδιασμό και τη χωροθέτηση των ΑΣΠΗΕ, την εκτίμηση των επιπτώσεων και τη λήψη αποφάσεων ή παροχή γνώμης και την έρευνα, ενώ παράλληλα αναδεικνύει τη σημασία της σωστής και ενδελεχούς έρευνας για τα περιστατικά προσκρούσεων.

Όρνιο που βρέθηκε νεκρό έπειτα από πρόσκρουση με ανεμογεννήτρια (μελέτη WWF Ελλάς στους ΑΣΠΗΕ της Θράκης). © WWF Greece
Γερακαετός που βρέθηκε νεκρός έπειτα από πρόσκουση με ανεμογεννήτρια (μελέτη WWF Ελλάς στους ΑΣΠΗΕ της Θράκης). © WWF Greece
Μαυρόγυπας με κομμένη φτερούγα έπειτα από πρόσκρουση σε ανεμογεννήτρια της Ροδόπης. Το περιστατικό έγινε γνωστό χάρη στο σήμα του δορυφορικού πομπού που έφερε στην πλάτη του. Ο άτυχος μαυρόγυπας βρέθηκε ζωντανός να περιφέρεται στο έδαφος σε απόσταση 480 μέτρα από την ανεμογεννήτρια, σε σημείο που δεν γινόταν έρευνα. © A. Condina
Η αποκομμένη φτερούγα του Μαυρόγυπα της προηγούμενης φωτογραφίας που βρέθηκε σε απόσταση περίπου 50 μέτρων από την ανεμογεννήτρια. © A. Condina
Όρνιο που βρέθηκε νεκρό έπειτα από πρόσκρουση σε ανεμογεννήτρια στη Ροδόπη. Το άτυχο πουλί εντοπίστηκε χάρη στον δορυφορικό πομπό που έφερε στην πλάτη του και ενώ ο πομπός ξεκίνησε να εκπέμπει σήμα ξανά έπειτα από περίπου 40 ημέρες παύσης. Το όρνιο βρέθηκε σε απόσταση 68 μέτρα από την ανεμογεννήτρια και όλο αυτό το διάστημα (περίπου 40 ημέρες) κείτονταν στο έδαφος χωρίς να γίνει αντιληπτό κατά τις έρευνες που διενεργούνταν από το προσωπικό του ΑΣΠΗΕ. © L. Kapsalis
Νεκρή νυχτερίδα που βρέθηκε σε ΑΣΠΗΕ της Ροδόπης. © E. Kret
Μαυρόγυπας που βρέθηκε νεκρός έπειτα από πρόσκρουση σε ανεμογεννήτρια στον Έβρο. Το πουλί ήταν κομμένο στη μέση και το άνω μέρος εντοπίστηκε μέσα σε πυκνή βλάστηση χάρη στον ειδικά εκπαιδευμένο σκύλο της ομάδας ανίχνευσης δηλητηριασμένων δολωμάτων του WWF Ελλάς (τώρα ομάδα της ΕΠΒΘ). © S. Tsiantikoudis
Αυτοματοποιημένο σύστημα αποτροπής προσκρούσεων εγκατεστημένο σε ανεμογεννήτριες στη Ροδόπη. Στον συγκεκριμένο ΑΣΠΗΕ προσέκρουσαν ένας μαυρόγυπας και ένας γερακαετός. Το αυτοματοποιημένο σύστημα αποτροπής προσκρούσεων δεν κατάφερε να αποτρέψει τις προσκρούσεις. © L. Kapsalis
elEL